4 – 12 jaar Communicatie

Welke communicatiehulpmiddelen zijn er en hoe zet je ze in?

Een kind dat niet of nauwelijks verstaanbaar kan praten, kan door Ondersteunde Communicatie (OC) wel worden begrepen. Ondersteunde Communicatie biedt mogelijkheden om zelf initiatieven te nemen. Door de inzet van OC kunnen een kind en zijn of haar sociale netwerk – ouders, broertjes en zusjes, familie, begeleiders, leerkrachten, therapeuten –  met elkaar communiceren.

Communiceren is mogelijk met hulp van:

  • Mimiek, geluiden, lichaamshouding, wijzen
  • Gebaren, ter ondersteuning van het gesproken woord
  • Voorwerpen, foto’s en pictogrammen
  • Technische hulpmiddelen
  • Communicatieapps

Communicatie zonder hulpmiddelen
De communicatie komt vanuit de persoon zelf. Denk hierbij aan ondersteunende gebaren, blikrichting, wijzen, mimiek en lichaamshouding. Door bijvoorbeeld het gebaar voor drinken te maken, in de richting van de koelkast te kijken of naar de beker in de kast te wijzen, zou een kind al duidelijk kunnen maken dat hij limonade wil.

Communicatie met hulpmiddelen
Denk hierbij aan het gebruik van: een pictobord, fotoklappers, een communicatieboek of technische hulpmiddelen zoals een spraakknop of een spraakcomputer. Of door bijvoorbeeld een foto of pictogram aan te wijzen van koffie, kan de persoon duidelijk maken dat wat hij drinken wil.

Spraakknop of spraakcomputer
Technische hulpmiddelen maken het mogelijk maken om letterlijk een stem te krijgen. Door een spraakknop of spraakcomputer te bedienen, is het mogelijk om een boodschap uit te laten spreken. Hier zijn veel verschillende mogelijkheden in. Technische communicatie ondersteunende hulpmiddelen kunnen grofweg in drie categorieën opgedeeld worden:

  • eenvoudige hulpmiddelen
  • statische hulpmiddelen
  • dynamische hulpmiddelen.

Eenvoudige technische hulpmiddelen
Gesproken boodschappen opnemen en af laten spelen, kan al met een eenvoudige spraakknop. Hiermee wordt interactie gestimuleerd en is het mogelijk om korte gesprekjes te voeren en nog veel meer. Er zijn spraakknoppen voor een enkele spraakboodschap, zoals ‘stop’ en ‘nog een keer’,  maar er zijn ook spraakknoppen waar je meerdere  spraakboodschappen in kunt spreken.

Statische technische hulpmiddelen
Communicatiehulpmiddelen die spraakboodschappen afspelen die achter een vaste toets zijn geprogrammeerd, noemen we statische hulpmiddelen. Deze hulpmiddelen zijn meestal voorzien van pictogrammen of foto’s, zodat het voor de gebruiker direct duidelijk is achter welke toets een boodschap te vinden is.

Dynamische technische hulpmiddelen
Hulpmiddelen met een interactief en veranderlijk (aanraak)scherm noemen we dynamische hulpmiddelen en zijn zowel geschikt voor tekst- als symboolcommunicatie. Het aantal pagina’s is vrij in te stellen evenals het aantal pictogrammen op één scherm. Hierdoor kun je heel veel woorden kwijt. Bij een lichamelijke beperking is oogbesturing ook mogelijk of besturing met een schakelaar die naast een knie, het hoofd of onder de voet is bevestigd.

Diverse communicatieapps
Tegenwoordig zijn er ook verschillende, kwalitatief goede apps beschikbaar op een tablet, waardoor communicatie nog toegankelijker is geworden. Daarnaast zijn er recente ontwikkelingen op het gebied van de stem die uit het hulpmiddel komt. Sinds dit jaar zijn namelijk ook kinderstemmen beschikbaar.

 

 

Stichting Milo maakt communicatie mogelijk

Om communicatie mogelijk te maken, ondersteunt stichting Milo alle betrokkenen zowel thuis, op school als op een dagbestedingsplek. In het ‘ikOOC-traject’ – ikOOC staat voor ‘ik ontwikkel mijn Ondersteunde Communicatie’ – biedt Stichting Milo behandeling en ondersteuning in de communicatie.
Klik hier voor meer informatie over stichting Milo.